Άνω Ασίτες

Χωριό της Δημοτικής περιφέρειας Ηρακλείου με το σχέδιο «Καλλικράτης» σε πανέμορφο φυσικό περιβάλλον με σπουδαία ιστορία και παράδοση.

Σε έγγραφο του 1393 πρωτοσυναντάμε το όνομα του χωριού και σε όλες τις καταγραφές που έγιναν στην Κρήτη από το 1577 και έπειτα. Ετυμολογείται από τους Ασσινούς ή Ασσίτες (= από την Άσσο, πόλη της Μυσίας) στρατιώτες που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή μετά την ανακατάληψη της Κρήτης από τον Νικηφόρο Φωκά (961).

Και το χωριό αυτό καταστράφηκε ολοσχερώς από το μεγάλο σεισμό του 1857 κι έχασε την παραδοσιακή, αρχιτεκτονική του ομορφιά και ιδιαιτερότητα, ενώ ήταν κέντρο επαναστατών σε όλες τις κρητικές επαναστάσεις του 19ου αιώνα.

Στη γερμανική κατοχή το χωριό (όπως και οι Κάτω Ασίτες) ήταν κέντρο οργανωμένης αντίστασης και διακίνησης καταδιωκομένων και φυγάδων, με πρωταγωνιστές τα μέλη της οικογένειας Μπαντουβά.

Η επίσκεψη και διαμονή στο χωριό (Prinos – Παραδοσιακοί Ξενώνες ) εξασφαλίζει ευχάριστη και πολύ ενδιαφέρουσα επιλογή με τις όμορφες διαδρομές (φαράγγι Αγίου Χαραλάμπου, φαράγγι Αγίου Αντωνίου, ορειβατικό καταφύγιο, νεκροταφείο της αρχαίας Ριζηνίας), την επίσκεψη στο Λαογραφικό Μουσείο, το Νυχτεριδόσπηλιο και σε πολλά άλλα σημεία φυσικού κάλλους που υπάρχουν στην περιφέρειά του.

Θα γνωρίσει ακόμη κατοίκους που ασχολούνται με παραδοσιακά επαγγέλματα (κατασκευή κουδουνιών για τα κοπάδια, καλαθοπλεκτική) που έχουν σχεδόν λησμονηθεί στις μέρες μας.

Στα καταστήματα εστίασης και στα καφενεία θα γνωρίσει την κρητική φιλοξενία, τα νόστιμα παραδοσιακά φαγητά από τοπικά προϊόντα και ιδιαίτερα, κτηνοτροφικά (ντόπιο αιγοπρόβειο κρέας, σπιτικά χοιρινά, απάκι, λουκάνικο, πηχτή ή τσιλαδιά, κ.λπ.), τα γαλακτοκομικά (Ανθότυρος, Γραβιέρα, Κεφαλοτύρι, Μυζήθρα, Ξυνομυζήθρα, Ξυνόγαλο, γιαούρτι, κ.λπ.) μιας και τα χωριά (Απάνω και Κάτω Ασίτες) έχουν ιδιαίτερη και μακροχρόνια παράδοση στην κτηνοτροφία.

Μια σπουδαία εμπειρία μπορείτε να ζήσετε με την επίσκεψή στου «Καπελάκη το μελίσσι» για άμεση επαφή με τον «κόσμο των μελισσών», ενώ γνήσια και ανόθευτα μελισσοκομικά προϊόντα μπορείτε να γευθείτε, αλλά και να προμηθευτείτε και από τους τέσσερις μελισσοκόμους του χωριού.

Στην περιοχή των Άνω Ασιτών της Δ.Ε Γοργολαϊνίου ιδρύθηκε μόνιμο καταφύγιο άγριας ζωής με την υπ’ Αριθ. 1467.- Φ.Ε.Κ.753Β/15-06-2001.