Βασιλειές

Οι Βασιλιές ή Βασιλείες ήταν χωριό της «Παρακάνδιας», χτισμένο στις βόρειες παρυφές του ιερού όρους «Γιούχτας» και σήμερα με το σχέδιο Καλλικράτης είναι ενταγμένο στην Περιφερειακή ενότητα του Δήμου Ηρακλείου. Βρίσκεται σε υψόμετρο 300 μέτρων και απέχει από το Ηράκλειο περίπου 10 χιλιόμετρα.

Σε συμβόλαιο του 1271 συναντιέται για πρώτη φορά το όνομα του χωριού με τη γραφή Vaxilee, ενώ πενήντα χρόνια αργότερα (1320) το βρίσκουμε με το όνομα Bassilie στο Catasticum Ecclesiarum et Monasteriorum Comunis, όπου αναφέρεται πως έχει πέντε κατεστραμμένες εκκλησίες που ανοικοδομούνται.

Στη βενετσιάνικη εποχή ήταν χωριό φεουδαρχών (Andrea de Ruçero, Phylippus Bellono, Marcus Salamone, κ.λπ.). Αναφέρεται σε όλες τις απογραφές (Βενετσιάνικες, Οθωμανικές, Κρητικής Πολιτείας) και φυσικά στις ελληνικές με το σημερνό του όνομα.

Εντυπωσιακό επισκέψιμο σημείο στην περιφέρεια του οικισμού στους βόρειους πρόποδες του Γιούχτα είναι η σπηλαιώδης σε μορφή κατακόμβης εκκλησία του Αγίου Αντωνίου που πανηγυρίζει κάθε χρόνο στις 17 Ιανουαρίου.

Εκτός από τα παραδοσιακά προϊόντα ο επισκέπτης θα εντυπωσιαστεί από τα ντόπια υφαντά (Ανέμη) και τα παραδοσιακά φυσικά, χειροποίητα σαπούνια ελαιόλαδου (Helleo), τα οποία μπορεί και να προμηθευτεί από τους δημιουργούς – παραγωγούς τους.

Πολιούχος στον οικισμό είναι ο Άγιος Αντώνιος (γιορτάζει στις 17 Ιανουαρίου) και κάθε χρόνο την παραμονή και ανήμερα της γιορτής οργανώνεται με ευθύνη του Πολιτιστικού συλλόγου διήμερο πανηγύρι. Ο Σύλλογος επίσης διοργανώνει κάθε χρόνο στις 24 Ιουνίου την παραδοσιακή γιορτή του Κλήδονα.