Ι.Ν. Αγίου Μύρωνα

Ο ναός, που ήταν έδρα ορθόδοξης επισκοπής από την πρωτοβυζαντινή περίοδο έως την περίοδο της Βενετοκρατίας είναι μια παλαιοχριστιανική βασιλική ,που μετατράπηκε ,κατά τη 2η βυζαντινή περίοδο και πιθανότατα τον 11ο -12ο αιώνα μΧ. σε τετράστυλο σταυροειδή εγγεγραμμένο με τρούλο. Αυτό το μαρτυρεί άλλωστε στον επισκέπτη και η διαμόρφωση του εσωτερικού χώρου του ναού, που έχει το μεσαίο κλίτος ,πλατύτερο από τα πλάγια .

οι κεραίες του σταυρού στεγάζονται με καμάρες ,αλλά και τα γωνιακά διαμερίσματα, χαρακτηριστικό ,που αποτελεί γνώρισμα της ελλαδικής αρχιτεκτονικής.

Οι δυο εξωτερικές όψεις του ναού διαρθρώνονται από τυφλά αψιδώματα,χαρακτηριστικό της αρχιτεκτονικής της Κωνσταντινούπολης ,κατασκευασμένα από πελεκητούς πωρόλιθους. Τα τόξα των αψιδωμάτων είναι πετολόσχημα ,σχήμα που οφείλεται σε αραβική επίδραση και συναντάται στην ελλαδική σχολή αρχιτεκτονικής. Το ίδιο ισχύει και για τον τρούλο ,ο οποίος διαμορφώνεται σε οκτάπλευρο από ισάριθμους κτιστούς πεσσίσκους. Οι εξωτερικές όψεις του ναού ήταν επιχρισμένες με υπόλευκο κονίαμα, στο οποίο διατηρούνται σε μεγάλη έκταση και σε άριστη κατάσταση εγχαράξεις, που μιμούνται ισόδομη τοιχοποιία. Οι εγχαράξεις αυτές έγιναν με τη βοήθεια ειδικού οδοντωτού χάρακα που αφήνει αποτύπωμα από μικρές διαγώνιες αυλακιές.

Στο εσωτερικό του ναού, δεξιά όπως μπαίνει ο επισκέπτης στο ιερό, υπάρχει ο τάφος του Αγίου. Είναι περίπου 50εκατοστα ψηλότερος από το δάπεδο της εκκλησίας και σκεπάζεται με μαρμάρινη πλάκα πάνω στην οποία με κεφαλαία γράμματα είναι χαραγμένη η επιγραφή: Μύρωνα ‘Ιεράρχην ο̆ λιθος ου̌τος καλυπτει ο̆΄ν ε̌γρηγοροτα μεν Κνωσσος ως επισκοπών ετίμα καθευδόντα δε ωδε ως θαυματουργον δοξαζομεν καυχημα δε πατριδος ανδρακιας της σημπληρωσας ο βιος αυτου απας μετεστη ουρανοσε μετακληθει ενδοξως κατά το 500μ.χ

Από την αυλή της εκκλησίας ,κατεβαίνοντας τη πλαγιά από το δυτικό μέρος ,συναντούμε ένα μικρό σπηλαίο μέσα σε βράχους ,που προχωρεί κάτω από την εκκλησία. Το σπήλαιο αυτό υπήρξε ο χώρος ασκήτευσης του Αγίου και συνδέεται άμεσα με ένα θαύμα ,το οποίο επιτέλεσε ο Άγιος Μύρωνας όταν ακόμα ήταν πρεσβύτερος.

Μια μέρα λοιπόν , λέει η παράδοση ,ερχόταν ένα λιοντάρι στο χωριό από το βόρειο μέρος. Οι κάτοικοι του άρχισαν να εγκαταλείπουν το χωριό. Ο Άγιος όμως, αφού προσευχήθηκε, το απολίθωσε και οι χριστιανοί γύρισαν στα σπίτια τους ευχαριστώντας τον θεό και τον Άγιο. Σήμερα ακόμη φαίνεται η ουρά του λιονταριού στο βορειοδυτικό μέρος του χωριού και το κεφάλι του στο νοτιοδυτικό ,ακριβώς μέσα στη σπηλιά που τρέχει το Αγίασμα.