Οικία ιδιοκτησίας Σακαλάκη

ΟΙΚΙΑ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΣΑΚΑΛΑΚΗ, ΦΑΜΠΡΙΚΑ ΚΑΙ ΟΙΚΙΑ ΟΙΚ. ΧΕΛΙΔΟΝΗ

Πολλά από τα σπίτια κυρίως στο ΒΑ τμήμα του παλιού οικισμού του Βενεράτου σώζουν στοιχεία παραδοσιακής αρχιτεκτονικής του 19ου – 20ου αι. Ένα τέτοιο είναι η Οικία ιδιοκτησίας Σακαλάκη.

Το κτίριο ανήκει στον τύπο του πυργόσπιτου και έχει κηρυχθεί από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής ως διατηρητέο μνημείο.

Ο ψηλός κορμός του κτιρίου με την ορθογώνια κάτοψη είναι επιβλητικός και οι όψεις λιτές και επίπεδες. Οι τοίχοι είναι ισχυροί στο ισόγειο, το οποίο συνήθως χρησιμεύει ως αποθήκη και τα ανοίγματα λιγοστά κατασκευασμένα έτσι ώστε να χρησιμεύουν και ως πολεμίστρες. Σε τέτοιου είδους οικίες, η είσοδος συνήθως βρισκόταν στον όροφο, όπου κατοικούσε και η οικογένεια.

Το εν λόγω πυργόσπιτο έχει κτιστεί στο άκρο του οικισμού πάνω σχεδόν στο φρύδι απότομου και ψηλού βράχου, προσφέροντας ανεμπόδιστη θέα και έλεγχο προς την πεδιάδα και σε ολόκληρη την περιοχή. Οι οικισμοί που ιδρύονται πάνω σε λόφους και βουνά συνήθως είναι διατεταγμένα αμφιθεατρικά στις πλαγιές ή στις κορυφές των λόφων και, με αυτόν τον τρόπο, δημιουργείται ένα φυσικό οχυρό με σκοπό την προφύλαξη από τις εχθρικές επιδρομές. Η αμφιθεατρική διάταξη ακολουθεί το σχήμα του λόφου και αναπτύσσεται με κέντρο την εκκλησία, την πλατεία και το καφενείο. Αυτή η αμυντική διάταξη είναι χαρακτηριστική της εποχής της κατάληψης της Κρήτης από τους Τούρκους και ενδεικτική της προσπάθειας και των κατοίκων του Βενεράτου να υπερασπιστούν το χωριό τους.

Άλλα σημαντικά κτίρια στο χωριό είναι η «Φάμπρικα», όπως το ονομάζουν οι κάτοικοι και η οικία της οικογένειας Χελιδόνη, στο ισόγειο της οποίας διατηρείται σήμερα κτιστό πατητήρι .