ΣΥΣΤΑΔΑ ΥΣΤΕΡΟΜΙΝΩΙΚΩΝ ΘΑΛΑΜΟΕΙΔΩΝ ΤΑΦΩΝ ΣΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΑΛΟΥ
Περιοχή Καλού
Βρίσκεται 27χλμ. Ν – ΝΔ του Ηρακλείου, σε απότομη πλαγιά χαμηλού λόφου, και 700μ. από το μετόχι Γαλένι. Μπροστά του ανοίγεται μια στενή ρεματιά που διατρέχεται από ένα μικρό χείμαρρο.
Εντοπίζεται στο κέντρο περίπου της ορεινής και απομονωμένης περιοχής των οικισμών Καλού, Γαλένι και Ρουκάνι, στην θέση «Τράπεζα» σε υψόμετρο περίπου 420μ. Ο Γ. Ρεθεμνιωτάκης ανέσκαψε το 1970 και 1976 μια συστάδα 8 ΥΜ θαλαμοειδών τάφων του συνήθους τύπου των λαξευτών θαλαμοειδών με ελλειπτικό θάλαμο και κατωφερικό δρόμο. Στο εσωτερικό τους βρέθηκαν ΥΜ ΙΙΙΑ2-Β λάρνακες. κεραμεική και άλλα ευρήματα. Ο αντίστοιχος μινωικός οικισμός. στον οποίο ανήκε το νεκροταφείο πρέπει να αναζητηθεί στη γύρω περιοχή. Διάσπαρτα ΥΜ όστρακα που παρατηρήθηκαν σε μικρή επιφανειακή έρευνα στη χαμηλή πλαγιά ανατολικά από τον οικισμό Καλού, κοντά σε μια μικρή πηγή και περίπου 500μ. νότια από το νεκροταφείο ίσως αποτελούν ένδειξη για τον εντοπισμό του οικισμού αυτού.
Επίσης, έχει εντοπισθεί εγκατάσταση των Μεσομινωικών (ΜΜΙΙΙΒ-ΥΜΙ ) χρόνων στή θέση «Χαλικιάς», στή ΒΑ. πλευρά του υψώματος «Κεφάλι τσή Τροχάλας». Λείψανα της Μεσομινωικής (ΜΜΙ-ΙΙ) περιόδου περισυλλέχτηκαν από την κορυφή του υψώματος «Καημένος», 500 περίπου μέτρα Ανατολικά από την τοποθεσία «Του Βαθειά» ενώ Δυτικά και κοντά στο χωριό Πύργος, εντοπίσθηκαν από τον Α. Εναns αρχαία κτήρια και ανασκάφτηκε ΥΜΙ τάφος.