Η Κρήτη λόγω της γεωγραφικής της θέσης, των κλιματικών συνθηκών και της γεωλογικής της ιστορίας θεωρείται από τους Βοτανολόγους παράδεισος βοτάνων, καθώς έχουν καταγραφεί 1.742 είδη φυτών, 159 από τα οποία είναι ενδημικά, ενώ υπάρχουν ακόμα αρκετά ενδημικά υποείδη, ποικιλίες και υβρίδια.
Ανέκαθεν το νησί ήταν γνωστό για την πλούσια χλωρίδα της και σε όλους τους αιώνες η συλλογή, επεξεργασία και εξαγωγή φαρμακευτικών και αρωματικών φυτών αποτελούσε κύρια ασχολία για πολλούς από τους κατοίκους της. Πολλές πινακίδες γραμμικής Β’ γραφής του 13ου αι. π.Χ. που αποκαλύφτηκαν στην Κνωσό αναφέρονται στην δραστηριότητα αυτή των Κρητικών.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι προσέλκυσε το ενδιαφέρον φυσιοδιφών και περιηγητών και στα μεταγενέστερα χρόνια και των ευρωπαίων από το 15ο αιώνα για την εξερεύνηση, καταγραφή και αξιολόγηση των βοτάνων που φύονται στο νησί.
Αυτός ο φυτικός πλούτος συνδέθηκε από την αρχαιότητα με τον ελληνικό πολιτισμό και τη μυθολογία και είναι γνωστό ο Θεόφραστος στην «Περί φυτών ιστορία» του (372 π.Χ), ασχολήθηκε συστηματικά με την ταξινόμηση των φυτών και βοτάνων. Μάλιστα πολλοί αρχαίοι Έλληνες αναφέρουν τις φαρμακευτικές ιδιότητες των φυτών με πιο γνωστούς τον μυθικό Ασκληπιό, τον «πατέρα» της Ιατρικής Ιπποκράτη, τον Γαληνό και άλλους.
Είναι γνωστή η αγάπη των Κρητικών για τα αφεψήματα, που τα παρα¬σκευάζουν από ένα ή περισσότερα Βότανα, με πιο συνηθισμένα το δίκταμο (Origanum dictamnus), το φασκόμηλο (Salvia fruticosa), τη μαντζουράνα (Saturejat hymbra), τη μαλοτίρα (Sideritis syriacassp. syriaca), το χαμομήλι (Matricaria chamomilla) και την αντωναϊδα ή αγριομαντζουράνα (Origanum microphyllum).
Τα αρωματικά φυτά έχουν κατακτήσει την απόλυτη θέση τους στην περίφημη κρητική κουζίνα και χρησιμοποιούνται ως αρτύματα στη μαγειρική και τη ζαχαροπλαστική και στον αρωματισμό βασικών προϊόντων (αρωματικά λάδια για φαγητό, κρασί, ρακή).
Σε καθημερινή σχεδόν χρήση βρίσκονται η ρίγανη (Origanum vulgare και Origanum onites), το θυμάρι (Thymus capitatus), το δεντρολίβανο (Rosmarinus officinalis), ο δυόσμος (Menta spicata), το κύμινο (Cuminum cyminum), ο μαϊντανός (Petroselinum crispum), το σέλινο (Apium graveolens), ο άνηθος (Anethum graveolens), το μάραθο (Foeniculum vulgare).
Στην Περιφερειακή ενότητα του Δήμου Ηρακλείου αρκετοί κάτοικοι ασχολούνται με τη συλλογή άγριων βοτάνων που ευδοκιμούν στις περιοχές (τις ορεινές κυρίως) που βρίσκονται στα όριά της (Ψηλορείτης) αλλά και σε γειτονικές ή μακρινότερες ορεινές περιοχές όπου φύονται τα ενδημικά βότανα.
Κάτω Ασίτες
Θεοδωράκης Κων/νος
Τούγια Τουίπι (TUIJA TYPPI), τηλ: 699 2828 320 – τα προωθεί και στην Φινλανδία
Άνω Ασίτες
Μανουσάκης Γιάννης, τηλ: 6973083820
Κυπαρίσσι
ILIOSTASIO
Φραγκιαδάκης Γιάννης, τηλ: 6932 523636
Φραγκιαδάκης Κων/νος, τηλ: 6937 350051
Τηλ: 2810 873005 – www.iliostasio.gr , iliostasio.info@gmail.com
Άγιος Σύλλας
Μακριδάκης – Μακατουνάκη (Κάμπος Αγ. Σύλλα)
Σκαλάνι
ΑΓΡΟΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΚΡΗΤΗΣ Α.Ε.
ΞΕΝΟΔ/ΚΗ & ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ «ΛΑΣΙΝΘΟΣ»
ΥΠΟΚ/ΜΑ ΣΠΗΛΙΑ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ
ΤΗΛ: 6932736626 – Εμπορία παραδοσιακών Κρητικών Προϊόντων (Περισυνάκης Εμμανουήλ)